Kaza / Yargı
- Anasayfa
- Kaza / Yargı
MADDE – 76
MADDE -76: “Muhtesib, Kaza/yargı meclisine lüzum olmaksızın herhangi bir yerde (kamu hukukuna) aykırılık gördüğünde hemen hüküm verme hakkına sahiptir. Emirlerinin yerine getirilmesi için emrine bir miktar polis kuvveti verilir ve hükmü derhal yerine getirilir.” Bu madde açıklıyor ki; muhtesibin davaya bakabilmesi için bir Kaza/yargı meclisine gerek yoktur. Bilâkis muhtesib, muhalif durumun mücerred olarak gerçekleşmesiyle hakkında
DEVAMIMADDE – 75
MADDE -75: “Muhtesib, hadler ve cinayetler dahil olmamak kaydıyla, haklarında davacı bulunmayan kamu hukukuna ait bütün davalara bakan kadıdır.” Bu madde, hisbe kadısı için bir tariftir. Bu, Subretu’t-ta‘am hadisinden alınmıştır. Bu hadise göre Rasul (u), pazarda satılan bir yığın gıda maddesinde bulduğu yaşlıktan ötürü o ıslak olan kısmın üste konulmasını emretmiştir, ta ki insanlar görebilsin.
DEVAMIMADDE – 74
MADDE -74: “İsti’naf mahkemeleri ve temyiz mahkemeleri yoktur. Bir davadaki Kaza/yargı kesinlik bakımından tek derecelidir. Kadı hükmü açıklandığında artık onun hükmü geçerlidir, yürürlüğe konur. Başka bir kadı’nın hükmü kesinlikle o hükmü bozamaz.” Bu madde, kadı’nın verdiği hükmün ne kendisi ne de başka bir kadı tarafından bozulmadığını beyan ediyor. Buna delil, sahabelerin icmaıdır. Şöyle ki: Ebu
DEVAMI
MADDE – 73
MADDE-73: “Kazanın/yargının çeşitlerine göre mahkemelerin derecelerinin değişmesi caizdir. Bazı kadıların belirli bir hadde kadar belirli davalara tahsis edilmeleri ve bu davaların dışındaki davaları başka mahkemelere havale etmesi caizdir.” Bunun izahı şöyledir: Kaza/yargı halifeye niyabeten yapılan bir iştir ki vekâlet gibidir ve vekâlet ile aralarında herhangi bir fark yoktur. Zira Kaza/yargı vekâlettendir. Vekâletin genel olması ve
DEVAMIMADDE – 72
MADDE -72: “Kadı, ancak Kaza/yargı meclisinde hüküm verebilir. Mahkeme için getirilen delil ve yemin de ancak yargı meclisinde muteber olur.” Bunun delili; Abdullah b. Zubeyr’den rivayet edilen şu hadistir: “Rasulullah (u), anlaşmazlığa düşen iki kişinin hakimin önünde oturmalarına hükmetti.” Bu hadis, içerisinde Kaza’nın/yargının hasıl olduğu heyeti açıklıyor. Ki o, zatı için meşru bir heyettir. Yani
DEVAMIMADDE – 71
MADDE -71: “Mahkeme, ancak Kaza’da/ yargıda hüküm verme yetkisine sahip bir tek kadıdan oluşur. Onunla beraber başka bir ya da daha çok kadı’nın olması caiz olur. Fakat onların hüküm verme yetkisi yoktur. Onların ancak istişare ve görüş verme yetkileri vardır, görüşleri kadıyı bağlayıcı değildir.” Bunun delili; Rasul (u), bir tek mesele için birden fazla kadı
DEVAMI
MADDE – 70
MADDE -70: “Kadı ve Muhtesibin, Kaza’da/ yargıda bütün beldelerdeki bütün yargı işlerine bakması için genel olarak tayin edilmesi caizdir. Onların, mekana ve yargı çeşitlerine göre özel olarak tayin edilmesi de caizdir. Mezalim Kadısı ise, yargı bakımından ancak genel olarak tayin edilir. Mekan bakımından ise, ülkenin her tarafına tayin edilebilecekleri gibi bir tarafı için de tayin
DEVAMIMADDE – 69
MADDE -69: “Kadılık görevini üstlenen kişide; müslüman, hür, baliğ, akıl, adalet sıfatına sahip, fakih, hükümleri vakıalara indirmeyi idrak eden olması şartları aranır. Mezalim kadılığı vazifesini üstlenen kişide, bu şartlara ilâveten erkek ve müctehid olması şartları da aranır.” Bu maddenin delili, daha önce başkadı hakkında geçen delillerdendir. Fakat insanlar arasındaki anlaşmazlıklara bakan kadı ve hisbe kadısı
DEVAMIMADDE – 68
MADDE -68: “Kadılar üç kısımdır: 1- Kadı: Ceza ve muamelat bakımından insanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözüme bağlamayı üstlenen kimsedir. 2- Muhtesip: Toplum hakkına zarar veren ihtilafları gidermeyi üstlenen kimse. 3- Mezalim Kadısı: Halkla devlet arasındaki çekişmeleri ortadan kaldırmayı üstlenen kimse.” Bu, Kaza’nın/yargının sınıflandırılması için bir açıklamadır. İnsanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözüme bağlamak olan Kaza’nın/yargının yani kadılığın delili;
DEVAMI