MADDE-126: “Tasarrufu Devlet Reisinin rey ve içtihadına bağlı olan her mal Devlet mülkü olarak kabul edilir. Vergiler, harac ve cizye gibi mallar bu türden mallardır.”

Bunun delili; Halifenin rey ve içtihadı ile malda istediği tasarrufu yapabilme iznini Şari’den aldığı malın Devlet mülkiyeti olduğuna delalet eden şer’î delillerdir. Zira Rasul (u) cizye malını kendi reyi ile infak etmiştir. Yine çeşitli beldelerden gelen harac malını reyi ile harcamıştır. Şer’î nass, bu konudaki davranışı yani istediği gibi infak etmesini Rasul (u)’e bırakmıştır. Rasul (u)’in bu hareketi şer’î bir delildir. Bu, aynı zamanda rey ve içtihadı ile bu nevi mallarda istediği gibi tasarruf yapma hususunda imam (Devlet Reisi) için de bir izin ve yetki olduğuna dair bir delildir.

İşte devlet mülkiyetinin tarifi budur. Bunun için zekat malları ve ona ait harcama, halifenin rey ve içtihadına bırakılmamış, ancak onun rey ve içtihadına göre sarf edeceği yerleri şeriat tayin etmiştir. Bunun için zekat malları devlet malı değildir. Devlet ancak onun harcanmasında bir idareci pozisyonundadır.

Buna göre Şari’nin rey ve içtihadına göre tasarruf yetkisini imama veren şey, aynı zamanda onu harcamak hususunda Şari’nin imama verdiği iznin nassıdır. Bu izin nereye sarf edileceği mutlak olarak tayin ve belirtilmemiş mallar hakkında imamın rey ve içtihada göre sarf edeceğine delalet eder. Ganimet, harac, cizye ve benzeri vergi mallarının hepsi devlet mallarıdır. Bu mallara, Rasulullah (u)’in fiilinden ve bu malları sarf etmeyi emreden umumi nasslardan istinbat edilen tarif tatbik edilir. Bu madde, bu esas üzerine vazedilmiştir.

Bu, mülkiyetin her çeşidiyle ilgili bir tarif olur. Bu tarifin istinbat edildiği deliler de belirlenmiştir. Mülkiyet için vazedilen bu tariflerin istinbat edildiği nassların incelenmesi sonucunda, mülkiyetin üç çeşitten başka olmadığı meydana çıkacaktır:

1. Ferdi mülkiyet,

2. Kamu mülkiyeti,

3. Devlet mülkiyeti.

Zekat malları muayyen bir kimsenin mülkü değildir. Zekat, muayyen bazı yönleriyle mülk olması bakımından ferdi mülkiyete girer. Çünkü Şari; zekatı, veren kimsenin veya imamın vermesiyle mülk edinilebileceği hususunda izin vermiştir. Onun için, zekat mülkiyetin dördüncü bir nevi olarak sayılmaz. Buna göre, mülkiyet çeşitleri ancak bu üç neviden ibarettir. Böylelikle mülkiyet nevilerini beyan eden maddenin delili detaylarıyla açıklanmış olmaktadır..