MADDE-175: “Devlet; okul ve laboratuarlar ile diğer bilgi ve teknik konuları ilgilendiren araçları, üniversite ve fakültelerin dışında da hazırlar. Ta ki: fıkıh, usul-i fıkıh, hadis, tefsir, tıp, hendese, kimya ve fizik gibi ilimlerin çeşitli dallarında araştırma yapmak isteyenlere, icad ve keşif yapma imkanı hazırlar, ancak böylece; müçtehit, mucid ve kaşiflerin sayısı çoğalır. Bunun delili; Peygamber
MADDE-175: “Devlet; okul ve laboratuarlar ile diğer bilgi ve teknik konuları ilgilendiren araçları, üniversite ve fakültelerin dışında da hazırlar. Ta ki: fıkıh, usul-i fıkıh, hadis, tefsir, tıp, hendese, kimya ve fizik gibi ilimlerin çeşitli dallarında araştırma yapmak isteyenlere, icad ve keşif yapma imkanı hazırlar, ancak böylece; müçtehit, mucid ve kaşiflerin sayısı çoğalır.
Bunun delili; Peygamber (u)’in şu sözüdür:
الإمَامُ رَاعٍ وَهُوَ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ “İmam da bir çobandır ve tebaasından mesuldur.”[1]
Ve; “Vacibin
ancak kendisiyle tamamlandığı şey de vacibtir”
kaidesidir. Bilindiği gibi okullar, laboratuarlar ve diğer bilim araçları,
İmamın yapmak mecburiyetinde bulunduğu ümmetin işlerindendir. İmam bu işlerden
mesuldür; bu görevinde kusur ederse, kusurundan dolayı hesaba çekilir. Bu bilgi
vasıtaları olmadan fıkıhta içtihad yapılmıyor veya bunlar olmadan düşmana karşı
koyabilecek güç hazırlanamıyorsa, bu vasıtaları edinmek ve bulundurmak Halife
üzerine bir farz olur. Çünkü; “Vacibin ancak kendisiyle tamamlandığı şey de
vacibtir” kaidesine göre, bu vucubiyet Halife’nin üzerine
düşer. Bilgi vasıta ve araçları ilme yardım ediyor, içtihad yapmayı
kolaylaştırıyor ise, bu takdirde, bu nevi araçlar; menfaati celbeden işlerden
biri cinsinden olduğu için bu vacib olmaz. ancak; devletin elinde, bu görevleri
yerine getirecek imkanlar mevcut ise böyledir. Mevcut değilse; o zaman, vacib
olur. Bütün bunlardan dolayı; okul ve laboratuarlar ilmin ve kültürün araçları
olduğu için, bunları bulundurmak ve tesis etmek İmam’ın üzerine bir görevdir ve
devlet de bunları, hazırlayıp işler hale getirmek mecburiyetindedir.
[1] Ahmed b. Hanbel, Müs. Mükessirin, 5753