MADDE-45:   “Halife, tefviz muavininin işlerini ve işleri idaresini gözden geçirip değerlendirmelidir ki, onlardan doğru olanını onaylasın,yanlış olanını düzeltsin. Çünkü ümmetin işlerinin idaresi, halifeye terk edilmiş ve onun içtihadına yüklenmiştir.”

Bunun delili, tebaadan mesul olmayı bildiren hadistir. Bu hadis Rasul (u)’in şu sözüdür:

الإمَامُ رَاعٍ وَمَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ “İmam çobandır, güttüğünden/tebaasından mesuldür.”[1]

Böylece halife, işlerin idaresinin kendisine terk edildiği kimsedir. Tebaadan mesul olan odur. Tefviz muavini, tebaadan mesul değildir. Fakat tefviz muavini sadece yaptığı işlerden mesuldür. Tebaadan mesuliyet sadece halifeye hasredilmiştir. Onun için tefviz muavininin işlerini ve idaresini gözden geçirip değerlendirmesi halife üzerine farzdır. Ta ki tebaaya karşı mesuliyetini yerine getirsin. Ayrıca tefviz muavini, hata edebilir. Halifenin, tefviz muavininden vukuu bulan hatayı mutlaka gidermesi gerekir. Böylece halifenin tefviz muavininin bütün amellerini gözden geçirmesi gerekir.

İşte bu iki husustan dolayı yani tebaadan mesul olmak ve tefviz muavininden vukuu bulan hatayı gidermek hususlarından dolayı tefviz muavininin bütün işlerini gözden geçirmesi halife üzerine farzdır.

[1] Buhari, K. Cum’a, 844