MADDE – 80

MADDE -80:  “Mezalim kadılığı, bir ya da daha fazla sayıyla sınırlandırılmaz. Bilâkis sayıları neye ulaşırsa ulaşsın halifenin, mezalimi ortadan kaldırmak için ihtiyaç nispetinde mezalim kadısı tayin etme hakkı vardır. Ancak bizzat hüküm verilirken hüküm verme yetkisi ancak bir kadıya ait olur, başkalarının hüküm verme yetkileri yoktur. Mezalim kadılarından bir miktarı Kaza/yargı meclisi esnasında hüküm verme

MADDE -80:  “Mezalim kadılığı, bir ya da daha fazla sayıyla sınırlandırılmaz. Bilâkis sayıları neye ulaşırsa ulaşsın halifenin, mezalimi ortadan kaldırmak için ihtiyaç nispetinde mezalim kadısı tayin etme hakkı vardır. Ancak bizzat hüküm verilirken hüküm verme yetkisi ancak bir kadıya ait olur, başkalarının hüküm verme yetkileri yoktur. Mezalim kadılarından bir miktarı Kaza/yargı meclisi esnasında hüküm verme yetkisine sahip kadı ile beraber bulunabilirler. Fakat onların ancak istişare yetkileri vardır, başka değil. Hüküm verme yetkisine sahip olan kadı, onların görüşlerini almakla zorunlu değildir.”

Bu maddenin delilinin izahı şöyledir: Mezalim kadılığının birden fazla olmasının sahih oluşu, halifenin kendisine bir ya da birden fazla vekâlet edecek kişi tayin etme hakkının oluşundandır. Ancak, mezalim kadılarının sayısı çoğalsa bile onların mezalim davalarına bakma yetkileri parçalanmaz. Zira onlardan her birisinin mezalim davalarına bakma hakkı vardır. Fakat, halifenin vilâyetlerden bir vilâyette mezalim için bir kadı tahsis etmesi caizdir. O kadıyı bazı davalarda tahsis etmesi de caizdir. Çünkü halifenin mezalim işleri üzerine velâyeti (yönetim yetkisini) genel yetki olarak ve özel yetki olarak ve ülkenin tamamında yetkili olarak ve bir belde ya da bölgede yetkili olarak vermesi hakkı vardır. Halife bunlardan uygun gördüğü biçimde tayin etmesi hakkı vardır.

Ancak bir davaya bakarken mezalim kadısının birden fazla olamayacağı, bir davada kadı sayısının birden fazla olmasının caiz olmadığı ve bir mekanda kadı sayısının birden fazla olmasının caiz oluşu ile ilgili daha önce geçen delillerden dolayıdır. Fakat mezalim kadısının yanında, mezalim kadılarından bir kaç kişi ona görüşte ortak olmak için değil sadece onunla şura için oturmaları caizdir. Bu hususta o mezalim kadısının rızası ve seçimine başvurulur. Eğer mezalim kadısı, öyle olmasını uygun görmez ve onların yanında bulunmalarını istemezse, onlar onun yanında oturmazlar. Çünkü kadıyı tahsis edildiği hususa bakmaktan meşgul edecek hiç bir kimse kadı’nın yanında oturmaz. Fakat mezalim kadısı dava meclisi/duruşma bittikten sonra o konu hakkında onlarla istişare edebilir.

Diğerleri