MADDE -81:  “Mezalim kadısı, devlette herhangi bir yönetici ve görevliyi azletme hakkına sahip olduğu gibi halifeyi de azletme hakkına sahiptir.”

Bu madde, yöneticileri azletmesi açısından mezalim kadısının yetkisini açıklıyor. Yönetici, tayin kararnamesi ile -ki buna göreve atama kararnamesi de denir-. Şöyle ki: Halife, yönetim olan velâyet hakkına sahiptir. Yine halife, tayin olan atama hakkına da sahiptir. Atama ise bir sözleşme, kararnamedir ki ancak açık lafızlarla olur. Halifenin atadığı yöneticiyi azletmek, o sözleşmeyi feshetmektir. Kesin olarak halife bu hakka sahiptir. Çünkü Rasul (u), valileri atıyor ve azlediyordu. Yine raşid halifeler valiler atıyor ve onları azlediyorlardı. Aynı şekilde halifenin kendilerine yöneticileri atama ve azletme hakkını verdiği kendisine vekiller seçme hakkı vardır.

Fakat mezalim kadısı, halifeye vekâleten yöneticileri azletme hakkına sahip değildir. Çünkü mezalim kadısı, atama ve azletmede halifeye vekil değildir. Fakat o, mezalim davalarına bakma hususunda halifenin vekilidir. O halde, bu yöneticinin yönetimde bir zulüm-haksızlık vücud bulduysa mezalim kadısının bu zulmü-haksızlığı ortadan kaldırması hakkı yani o yöneticiyi azletmesi hakkı vardır. Böylece mezalim kadısının (yani mezalim mahkemesinin) yöneticileri azletmedeki yetkisi halifeye vekâleten değildir, ancak mezalimi (zulüm ve haksızlığı) ortadan kaldırmaktır. Onun için mezalim kadısının azledilmesine hüküm ettiği kişi, halife azledilmesine razı olmasa da azledilir. Çünkü yöneticinin bu durumda azledilmesi, zulüm ve haksızlığın ortadan kaldırılması ile ilgili bir hükümdür. Bu hüküm, halifeye ve başkasına, herkese geçerlidir. Zira kadı’nın hükmü herkesin üzerine bir hükümdür. Mezalim kadısının halifenin azledilmesi hakkındaki yetkisi de, aynı şekilde ancak mezalimin ortadan kaldırılması ile ilgili bir hükümdür. Çünkü, içerisinde halifenin hilâfetten azl olduğu hallerden bir hal ya da içerisinde halifenin azledilmesinin vacib olduğu hallerden bir hal hasıl olunca, halifenin hilâfette kalması zulüm ve haksızlık (yani mezalimden) olur. Mezalim kadısı ve mahkemesi, mezalimin ortadan kaldırılmasına hüküm veren mercidir. Böylece halifenin azledilmesine hüküm veren mezalim kadısı olur. İşte buradan dolayı mezalim kadısının halifenin azledilmesine hüküm vermesi ancak bir mezalimin ortadan kaldırılması ile ilgili bir hükümdür.