Soru: Sevgili emirimiz Allah seni korusun, gözetsin ve senin ellerinle fetihler nasip eylesin. es Selamu Aleykum ve Rahmetullahi ve Berakâtuh İslam’da Yönetim Nizamı ve Yönetim ve İdarede Hilafet Devleti’nin Cihazları kitabında bir rivayet geçti, et-Taberî’den nakledildi ve şu şekildedir: “Beş kişi toplanır, bir kişiyi razı olurlar, biri kabul etmezse, başını uçur veya kılıçla başını kes.
Soru:
Sevgili emirimiz Allah seni korusun, gözetsin ve senin ellerinle fetihler nasip eylesin.
es Selamu Aleykum ve Rahmetullahi ve Berakâtuh
İslam’da Yönetim Nizamı ve Yönetim ve İdarede Hilafet Devleti’nin Cihazları kitabında bir rivayet geçti, et-Taberî’den nakledildi ve şu şekildedir: “Beş kişi toplanır, bir kişiyi razı olurlar, biri kabul etmezse, başını uçur veya kılıçla başını kes. Dördü ittifak eder, aralarından birine razı olurlar, iki kişi kabul etmezse başlarını vur…”
Burada Ebu Mihnef Lût ibn Yahya ibn Saîd ibn Mihnef ibn Selim el-Ezdî olduğu iddia edilen râvinin rivayeti birbirine karıştı. Sonra Allame Takiyuddin el-Nebhânî dedi ki: “Bu şahsa ait sahih kitaplardan İbn Cerir et-Taberi’nin tarihinde naklettiklerinden başka bir şey kalmamıştır. Muhaddislerden birçoğu onu kötüleyerek o bilinmeyen bir cemaatten rivayette bulunuyor demişlerdir.” [Şahsiyet 1 Arapça s.354]
Soru şudur; Eğer böyleyse, nasıl Allame Takiyuddin el-Nebhânî, et-Taberî’nin Tarihindeki Ebu Mihnef rivayetini, sahih bir rivayet olarak zikretti? İlginiz için teşekkürler.
Cevap:
Aleykum’us Selam ve Rahmetullahi ve Berakâtuh
Daha önce bu soruya benzer bir soruyu şu Facebook sayfasında ayrıntılı olarak cevaplamıştım.
Yine de size cevabı özetleyeyim:
1- et-Taberî’nin rivayetinde şöyle geçer: “Bana Ömer ibn Şubbe, Ali bin Muhammed’den, Vek’i’den, Ameş’ten, İbrahim ve Muhammed ibn Abdullah el-Ensari’den İbn Ebî Aruba’dan, Katâde’den, Şehr ibn Havşeb ve Ebî Mihnef’ten, Yusuf ibn Yezid’den, Abbas ibn Sehl ve Mübarek ibn Fudâle’den, Ubeydullah ibn Ömer ve Yunus ibn Ebî İshak’tan, Amr ibn Meymun el-Evdî şöyle dedi: “Ömer ibn el-Hattab hançerlendiğinde…” Dedi ki …”
2 – Buradan açığa çıkıyor ki Katâde sadece Ebî Mihnef’ten rivayet etmedi. Bilakis Şehr ibn Havşeb ve Ebî Mihnef’ten rivayet etti. Daha sonra Şehr ibn Havşeb ve Ebî Mihnef de Yusuf ibn Yezid’den rivayet ettiler. Ebî Mihnef hakkında bir takım şeylerin söylenmiş olması, rivayete tesir etmez. Çünkü bir grup muhaddis, Şehr ibn Havşeb’in sika olduğu söyledi. Örneğin el-Aculî [ö. H.261] es-Sikât adlı kitabında dedi ki: “Şehr ibn Havşeb: Şamlıdır, tabiindendir ve güvenilirdir.” el-Heysemî [ö. H.807] Mecmu‘uz Zevâid ve Menbe’ul Fevâid adlı kitabında bir kaç yerinde Şehr ibn Havşeb hakkında şöyle dedi: “Şehr ibn Havşeb, güvenilirdir.”, “Şehr ibn Havşeb hakkında ihtilaf edildi, ama Ahmed, İbn Main, Ebu Zur’a ve Yakûb ibn Şeybe güvenilir olduğunu söyledi.”, “Şehr ibn Havşeb hakkında bazı şeyler söylendi ama birçok kişi onun güvenilir olduğunu söyledi.” Ve “Şehr ibn Havşeb hakkında ileri geri konuşuldu ama bir grup onun güvenilir olduğunu söyledi.” İbn-Şahin [ö. H.385] Tarihî Esmai’s Sikât adlı kitabında: “Yahya dedi ki: “Şehr ibn Havşeb güvenilirdir.” Başka bir rivayette ise şöyle dedi: “Şamlıdır ama Basra’da oturuyordu. Eşarilere mensuptur, güvenilirdir.”
Dolayısıyla Katâde, Ebî Mihnef ve Şehr ibn Havşeb’ten rivayet etti. Sadece Ebî Mihnef’ten değil. Bu yüzden biz, bu rivayeti kabul ettik. Bu konuda sadece bu rivayetin olmadığını biliyorduk. İbn Sa’d da et-Tabakât’ında buna benzer rivayette bulundu. İbn Şubbe de Tarihu’l Medine adlı kitabında keza öyle.
Kardeşiniz Ata İbn Halil Ebu Raşta
Facebook sayfasının linki:
